Voor de analyse en beschrijving van de huidige situatie is gebruik gemaakt van de rapportages:
- “Mobiliteitstoets TiWa, dijkverbeteringstraject Tiel – Waardenburg” (Juust, 25 april 2016);
- “Verkeerstellingen TiWa zomer 2017” (Sweco, 2 september 2018).
De huidige verkeerssituatie van dijk kan als volgt worden gekenmerkt. Het overgrote deel van dijk heeft als erftoegangsweg een geringe verkeersfunctie en is bedoeld als ontsluiting van de aanliggende bebouwing, percelen en andere bestemmingen. Voor het westelijk gedeelte van dijk (Waardenburg tot en met Ophemert) is de verblijfsfunctie dan ook primair.
Alleen op het oostelijk gedeelte (tussen Ophemert en Tiel/Passewaaij) heeft dijk naast een verblijfsfunctie ook een ontsluitende functie. Dit gedeelte van de dijk vormt samen met de Bommelsestraat, Zandweg en Repensestraat de oost-westverbinding tussen Tiel/Passewaaij en Waardenburg en ontsluit daarnaast onder andere een steenfabriek.
De dijk tussen Waardenburg en Neerijnen is alleen toegankelijk voor (brom-)- fietsers. De Ophemertsedijk (tussen het Inundatiekanaal en de Waalbandijk) is alleen toegankelijk voor (brom-)fietsers en bestemmingsverkeer. Op deze beide trajectdelen is de verblijfsfunctie dus ook primair.
Over nagenoeg het gehele tracé is sprake van gemengd gebruik. Fietsers, voetgangers en gemotoriseerd verkeer maken gebruik van dezelfde ruimte. Door het relatief smalle profiel maken elkaar passerende (grotere) voertuigen gebruik van de berm, welke veelal is voorzien van grasbetontegels. Op enkele gedeelten is sprake van een vrijliggende fietsvoorziening (onverplicht fietspad, bijvoorbeeld ter hoogte van Ophemert) of een parallelweg onderlangs de dijk aan de landzijde.
Op het dijkvak tussen Ophemert en Tiel/Passewaaij is de weg breder, waarbij tevens met rode suggestiestroken ruimte is aangeduid voor de fietsers. Dit wijkt af van de rest van het traject, waar enkel sprake is van een onderbroken kantmarkering.
Er wordt op dijk door gebruikers (subjectieve) verkeersonveiligheid ervaren. Met name door de aanwezigheid van motoren die de dijk als toeristische route gebruiken en vaak te hard rijden. Op het dijkvak tussen Ophemert en Tiel/Passewaaij wordt door fietsers het gebruik van de dijk door tractoren en (vracht)auto’s als minder veilig ervaren. Verder is op sommige dagen (weekend- en vakantiedagen met mooi weer) sprake van grote drukte met veel recreatief verkeer.
De in juni/juli 2017 door Sweco uitgevoerde verkeerstellingen op dijk (inclusief enkele omliggende wegen) geven het volgende beeld:
- de dijk kent op het westelijk gedeelte (vanaf Waardenburg tot en met Ophemert) met maximaal ca. 820 mvt/etm veel lagere verkeersintensiteiten dan op het oostelijk gedeelte (tussen Ophemert en Tiel/Passewaaij) met maximaal ca. 2.800 motorvoertuigen op een gemiddelde werkdag;
- Het aantal fietsers op de dijk is niet hoog. Maximaal circa 300 fietsers op een gemiddelde werkdag op het dijkvak tussen Varik en Tiel. Op de overige dijkvakken rijden minder fietsers. Tijdens de meetperiode is het op zondagen doorgaans (wat) drukker met fietsers met maximaal circa 400 fietsers op het dijkvak tussen Varik en Tiel;
- De maximaal toegestane rijsnelheden op de dijk (60 km/h buiten de bebouwde kom; 30 km/h binnen de bebouwde kom) worden veelvuldig overschreden.
Autonome ontwikkeling
Beleid
Vanuit het wegsysteem zijn eerder vanuit het programma van eisen onder andere de volgende randvoorwaarden geformuleerd:
- de dijk dient de verkeersrelaties die met het onderliggend wegennet in de aanvangssituatie worden geboden, met tenminste hetzelfde kwaliteitsniveau als in aanvangssituatie, te handhaven. Met kwaliteitsniveau wordt bedoeld, zowel de hoogte van afwikkelingskwaliteit als de mate van verkeersveiligheid.
- de dijk is toegankelijk voor alle modaliteiten, waarbij een uitzondering is voor:
- trajectdeel Voorstraat (Neerijnen) – Gasthuisstraat (Waardenburg): alleen toegankelijk voor (brom)fietsers (conform huidige situatie).
- trajectdeel Ophemertsedijk: inrijdverbod gemotoriseerd verkeer, uitgezonderd verkeer aanwonenden en t.b.v. aanliggende percelen (conform huidige situatie).
Op basis van relevante beleidsdocumenten zijn er geen grootschalige (ruimtelijke) projecten gepland, welke een significante wijziging in functie of gebruik van dijk tot gevolg hebben. De ontsluiting van de aan dijk gelegen dorpen en bedrijven verlopen via de wegenstructuur in het middengebied richting Rijksweg A15. Het dijktraject vervult qua verkeersfunctie hierin slechts een zeer beperkte rol.
Vormgeving/inrichting dijk
Ten aanzien van het Vergunningenontwerp van dijk is van de volgende uitgangspunten uitgegaan. De kruinbreedte van de dijk blijft min of meer gelijk aan de huidige situatie. Het wegprofiel van dijk (asfaltrijbaan 4,20m met aanliggende lage betonbanden van 0,60m aan rivierzijde en 0,20m aan landzijde) kent een totaalbreedte van 5,00m (zie afbeelding 1) en is ingericht conform het Masterplan Gastvrije Waaldijk (OKRA Landschapsarchitecten, documentnaam: 18-086_Gastvrije-Waaldijk_A4s, maart 2019). Het dijkvak tussen Ophemert en Tiel/Passewaaij heeft een breder wegprofiel van 6.00m. De wegbreedte blijft op dit drukkere trajectdeel tenminste gelijk aan de huidige situatie.
Het basis dijkprofiel met weginrichting van de Gastvrije Waaldijk wordt op dit moment in samenspraak met de wegbeheerders nader uitgewerkt. In onderstaande afbeelding is de stand van zaken per februari 2020 weergegeven.
Voor dijk betekent dit geactualiseerde wegprofiel van februari 2020 dat de asfaltrijloper (uitgevoerd zonder middenstrook) met 0,40m wordt versmald van 4,20m naar 3,80m en de verlaagde betonband (met openingen voor groen) aan de landzijde wordt verbreed van 0,20m naar 0,60m ten opzichte van het wegprofiel van maart 2019 waarop het Vergunningenontwerp is gebaseerd. De totaalbreedte van de verharding (asfaltrijloper + verlaagde betonbanden) wijzigt hierbij dus niet.
De huidige 30 en 60 km/h-trajectdelen en komgrenzen op dijk zijn gehandhaafd.
Als uniforme snelheidsremmende maatregelen zijn op dijk verkeersplateau’s (verhoogde kruisingsvlak of wegvakplateau) toegepast. Deze maatregelen zijn toegepast op de komgrensovergangen en op of nabij alle kruispunten met openbare zijwegen. Aanvullend zijn plateau’s toegepast op tussenliggende wegvakken.
De steilte van de private op- en afritten en aansluitingen van openbare wegen op dijk verslechtert niet (of nauwelijks) ten opzichte van de huidige situatie.
De huidige private op- en afritten op de dijk zijn gehandhaafd en op sommige locaties deels gebundeld via een (nieuwe) weg onderlangs met aansluiting op dijk.
Het plangebied is grotendeels te typeren als een rustig buitengebied. Van grootschalige geluidshinder is dan ook geen sprake. Aan de westrand van het plangebied zijn de A2 en de spoorlijn ’s-Hertogenbosch – Utrecht gelegen. Deze hebben geluidscontouren tot in het plangebied (zie onderstaande figuur). Verder zijn in het plangebied geen belangrijke verkeersaders aanwezig, er is enkel sprake van gebiedsontsluitingswegen. De A15 ten noorden van het plangebied is op dusdanige afstand gelegen dat deze het plangebied niet beïnvloedt. Op de dijk zelf betreft het een rustige tot zeer rustige weg met intensiteiten variërend van 380 mvt/etmaal op een gemiddelde weekdag ter hoogte van Opijnen topt maximaal 2.529 mvt/etmaal op een gemiddelde weekdag ter hoogte van Tiel. De maximaal toegestane snelheid bedraagt 30 of 60 km/uur. Ondanks dat sommige woningen erg dicht op de weg zijn gelegen is de geluidbelasting ten gevolge van deze weg op de woningen beperkt.
Geluidshinder vanwege weg- en spoorverkeerslawaai is dan ook beperkt in het plangebied.
In en nabij het plangebied zijn geen vliegvelden gelegen. Van vliegverkeerslawaai is dan ook geen sprake in het plangebied. Wel is verspreid over het plangebied bedrijvigheid aanwezig. Er is geen sprake van gezoneerde bedrijventerreinen. De geluidshinder vanwege aanwezige bedrijvigheid is dan ook lokaal van aard en beperkt.
Een groot deel van het plangebied is aangewezen als stiltegebied, zie onderstaande figuur. Het betreft een groot deel langs de dijk. In het stiltegebied gelden regels ter voorkoming of beperking van geluidhinder. Deze regels zijn in de omgevingsverordening van de provincie Gelderland opgenomen. Zo is het in het stiltegebied verboden om zich buiten de openbare weg met een motorvoertuig of bromfiets in het gebied te bevinden.
Autonome ontwikkeling
De autonome situatie is vrijwel gelijk aan de huidige situatie. In de loop der jaren zal een geleidelijke verkeersgroei plaatsvinden. De autonome verkeersgroei blijft beperkt tot een toename van 1% per jaar, dit komt overeen met een toename van de geluidemissie van de weg van maximaal 0,4 dB over een periode tussen 2017 en 2030.
In de Atlas leefomgeving van de provincie Gelderland (bron: https://www.atlasleefomgeving.nl/kaarten) zijn kaarten opgenomen van de luchtkwaliteit in de provincie. Uit deze kaarten blijkt dat voor stikstofdioxide (NO2) sprake is van relatief lage concentraties. In onderstaande figuur is de situatie voor stikstofdioxide in 2015 opgenomen. In deze figuur vallen de snelwegen in negatieve zin op, hier is sprake van hogere concentraties. Deze concentraties worden verder van de snelwegen af steeds minder. Ook rondom de N322 en de kernen zijn hogere concentraties aanwezig dan in het omliggende gebied. De grenswaarde voor de jaargemiddelde concentratie NO2 van 40 µg/m3 wordt nergens overschreden. In het grootste gedeelte van het plangebied zijn de concentraties rond de 20 µg/m3.
Voor fijnstof (PM10) is ook sprake van hogere concentraties rondom de snelwegen (zie volgende figuur). In het plangebied zelf is sprake van lage concentraties (rond de 18-19 µg/m3)met uitzondering van het gebied nabij de A2.
De lokale concentraties voldoen aan de normen uit de Wet milieubeheer. Op basis van voorgaande is de luchtkwaliteit langs de dijk als goed te beschouwen